Dành cho bác sĩ

Gãy xương do xương yếu có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong, nhưng mối quan hệ này không được đánh giá cao.

Hàng xóm của tôi, một người đàn ông 70 tuổi, hoạt động thể chất, bị gãy hông sau khi ngã từ cầu thang xuống. Anh phải nhập viện điều trị với chi phí hơn 15.000 AUD. Sáu tháng sau khi xuất viện, anh ta qua đời.

Trường hợp của người hàng xóm cũ của tôi không phải là trường hợp cá biệt. Hết nghiên cứu này đến nghiên cứu khác cho thấy nguy cơ tử vong trong 1 năm sau gãy xương hông dao động từ 20% đến 40%, với nguy cơ cao nhất trong sáu tháng đầu tiên sau gãy xương hông.

Quan trọng hơn là nam giới bị gãy xương hông có nguy cơ tử vong cao hơn phụ nữ. Do đó, mặc dù nam giới chiếm khoảng 25% tổng số ca gãy xương hông, nhưng nguy cơ tử vong sau gãy xương của họ cao hơn 70% so với nữ giới.

Tuy nhiên, không chỉ gãy xương hông mới làm tăng nguy cơ tử vong. Gãy cột sống cũng quan trọng và mang tính quyết định. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng ở người lớn, gãy xương cột sống có thể tăng gấp đôi nguy cơ tử vong trong vòng 5 năm.

Trên thực tế, tất cả các trường hợp gãy xương lớn đều có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong. Bệnh nhân bị gãy xương chậu, xương đùi phần xa, xương chày phần gần, xương sườn và xương cánh tay cũng có nguy cơ tử vong cao hơn, với nguy cơ tương đối trung bình là 1,60 ở phụ nữ và 2,0 ở nam giới.

Tại sao bệnh nhân bị gãy xương, cụ thể là gãy xương hông, có nguy cơ tử vong cao? Người ta thường tin rằng nguy cơ gia tăng là do các yếu tố liên quan đến cả gãy xương và tỷ lệ tử vong (tức là các yếu tố gây nhiễu).

Tuy nhiên, các đồng nghiệp của tôi và tôi, và các nhà nghiên cứu khác đã dành rất nhiều thời gian để giải thích những yếu tố gây nhiễu này như bệnh đồng mắc và tình trạng ốm yếu. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng chúng đóng góp rất ít vào việc tăng nguy cơ. Vestergaard và các đồng nghiệp cũng phát hiện ra rằng bệnh tật trước gãy xương giải thích rất ít về nguy cơ tử vong sau gãy xương hông, nhưng các yếu tố liên quan đến chấn thương liên quan đến việc gãy xương giải thích 71% tổng số ca tử vong sau đó. Nghiên cứu về Gãy xương phát hiện ra rằng những phụ nữ chết sau khi gãy đốt sống thường mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và viêm phổi.

Về mặt logic, nếu gãy xương là một yếu tố nguyên nhân làm tăng nguy cơ tử vong, thì việc điều trị bệnh nhân gãy xương sẽ làm giảm nguy cơ tử vong. Đó chính xác là những gì chúng ta đã thấy. Hơn 10 năm trước, Lyles và cộng sự đã chỉ ra rằng những bệnh nhân loãng xương khi dùng axit zoledronic có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân thấp hơn 28% so với những người dùng giả dược, điều này đã được xác nhận bởi một phân tích lại sau đó đã điều chỉnh theo nguy cơ gãy xương ban đầu.

Tác dụng có lợi của axit zoledronic đối với tỷ lệ tử vong đã được quan sát thêm trong một nghiên cứu gần đây, trong đó bệnh nhân loãng xương bị gãy xương khi sử dụng axit zoledronic có nguy cơ tử vong thấp hơn (giảm nguy cơ tương đối trung bình là 35%) so với những người dùng giả dược, mặc dù sự khác biệt không đạt được ý nghĩa thống kê thông thường. Tuy nhiên, ảnh hưởng của bisphosphonates đối với tỷ lệ tử vong vẫn còn là một điểm gây tranh cãi. Trong một phân tích tổng hợp gần đây, Cummings và các đồng nghiệp nhận thấy rằng điều trị bằng bisphosphonate không liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong nói chung.

Tóm lại, gãy xương dễ gãy rõ ràng có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong. Mặc dù gãy xương không được coi là một yếu tố nguyên nhân gây tử vong, nhưng những bệnh nhân bị gãy xương - với tất cả các trường hợp khác đều bình đẳng - bị giảm tuổi thọ, và chỉ riêng điều đó, đã đủ tốt để phân loại gãy xương do loãng xương là một vấn đề sức khỏe cộng đồng.

Mối liên quan giữa gãy xương và tỷ lệ tử vong cũng có ý nghĩa đối với truyền thông rủi ro. Mặc dù việc thông báo cho bệnh nhân về nguy cơ có liên quan đến việc gãy xương, nhưng điều quan trọng hơn là phải thông báo nguy cơ tử vong sau khi gãy xương.

Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, Viện Nghiên cứu Y khoa Garvan, Sydney, Úc.